قلبو عروق

علائم گرفتگی رگ قلب و درمان آن

قلب (Heart) بدون شک یکی از حساس‌ترین و پراهمیت‌ترین اعضای بدن است. با توجه ضروری است که با علائم آن آشنا شویم. همچنین باید علل مسدود شدن رگ‌های قلب و راه‌های جلوگیری از آن را بدانیم

1. بیماری‌های مادرزادی قلب

برخی کودکان با نقص‌های ساختاری در قلب یا عروق خونی متصل به قلب متولد می‌شوند، مانند نقص دیواره بین دهلیزی یا بطنی. این مشکلات می‌توانند جریان خون را مختل کرده و به گرفتگی یا فشار مضاعف روی قلب منجر شوند.

2. عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی

عفونت‌هایی مثل اندوکاردیت یا کاردیومیوپاتی ویروسی می‌توانند باعث التهاب بافت قلب شوند. این شرایط عملکرد قلب را مختل کرده و ممکن است منجر به گرفتگی عضلات قلب شوند.

3. اختلالات متابولیک و ارثی

برخی بیماری‌های ارثی مانند هموکروماتوز (تجمع آهن) یا اختلالات متابولیک می‌توانند با آسیب به عضله قلب، باعث کاهش عملکرد قلب و گرفتگی آن شوند.

4. فشار خون بالا یا بیماری‌های کلیوی

اگرچه فشار خون بالا در کودکان نادر است، در صورت وجود می‌تواند فشار اضافی روی قلب ایجاد کرده و باعث بزرگ شدن یا گرفتگی عضلات قلب شود. بیماری‌های کلیوی نیز با تاثیر بر تعادل مایعات و الکترولیت‌ها می‌توانند در عملکرد قلب اختلال ایجاد کنند.

5. سبک زندگی ناسالم

تغذیه نامناسب، کم‌تحرکی یا چاقی در کودکان می‌تواند زمینه‌ساز گرفتگی عروق و افزایش بار قلب شود. این عوامل اغلب در بلندمدت اثرات منفی جدی‌تری بر قلب دارند و نیاز به پیشگیری زودهنگام دارند.

پیشگیری و تشخیص زودهنگام می‌تواند در جلوگیری از عوارض جدی‌تر بسیار مؤثر باشد.

1. بیماری‌های مادرزادی قلب

تشخیص این بیماری‌ها معمولاً با اکوکاردیوگرافی (سونوگرافی قلب) انجام می‌شود. در برخی موارد، تصویربرداری با MRI یا CT اسکن نیز ممکن است برای بررسی جزئیات بیشتر ساختار قلب لازم باشد. آزمایش‌های پیش از تولد، مانند غربالگری اولتراسوند در دوران بارداری، می‌توانند برخی نقص‌های قلبی را تشخیص دهند.

2. عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی

برای تشخیص، از آزمایش‌های خون (مانند بررسی علائم التهاب یا وجود عفونت) و اکوکاردیوگرافی استفاده می‌شود. در مواردی مشکوک به اندوکاردیت، کشت خون برای شناسایی عامل عفونت ضروری است. علائم بالینی مانند تب، خستگی و تپش قلب نیز بررسی می‌شوند.

3. اختلالات متابولیک و ارثی

تشخیص این موارد با استفاده از آزمایش‌های ژنتیکی، بررسی آنزیم‌های خاص در خون و ادرار، و گاهی بیوپسی عضله قلب انجام می‌شود. MRI یا اکوکاردیوگرافی برای مشاهده تأثیرات متابولیک بر قلب نیز استفاده می‌شود.

4. فشار خون بالا یا بیماری‌های کلیوی

فشار خون با استفاده از مانیتور فشار خون اندازه‌گیری می‌شود. برای بررسی اثر فشار خون یا بیماری کلیوی بر قلب، از آزمایش خون (برای کراتینین و الکترولیت‌ها) و تصویربرداری قلبی استفاده می‌شود. گاهی اوقات آزمایش ادرار برای بررسی عملکرد کلیه نیز مورد نیاز است.

5. سبک زندگی ناسالم

تشخیص مشکلات ناشی از سبک زندگی با بررسی شاخص توده بدنی (BMI)، آزمایش خون برای اندازه‌گیری چربی‌ها (کلسترول و تری‌گلیسیرید)، و فشار خون انجام می‌شود. همچنین پزشک ممکن است از اکوکاردیوگرافی یا تست ورزش برای ارزیابی تأثیر بر قلب استفاده کند.

درمان بیماری‌های قلبی در کودکان به نوع و شدت بیماری بستگی دارد. در ادامه داروهای متداول برای هر مورد آورده شده است. البته تجویز دارو باید تحت نظر پزشک متخصص انجام شود:

1. بیماری‌های مادرزادی قلب

• اگر نقص خفیف باشد، گاهی نیازی به دارو نیست.
• دیگوکسین: برای تقویت عملکرد قلب.
• مدرها (فوروزماید): برای کاهش تجمع مایعات در بدن.
• مهارکننده‌های ACE (مثل کاپتوپریل): برای کاهش فشار بر قلب.
• در موارد شدید، جراحی یا مداخلات دیگر ممکن است مورد نیاز باشد.

2. عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی

• آنتی‌بیوتیک‌ها (مثل آمپی‌سیلین یا وانکومایسین): برای درمان اندوکاردیت باکتریایی.
• داروهای ضدویروس (مثل آسیکلوویر): اگر علت عفونت ویروسی باشد.
• کورتیکواستروئیدها: برای کاهش التهاب در کاردیومیوپاتی ویروسی در برخی موارد.
• درمان حمایتی شامل مدرها و داروهای تقویت قلب نیز ممکن است استفاده شود.

3. اختلالات متابولیک و ارثی

• کارتین: برای اختلالات متابولیک مربوط به اسیدهای چرب.
• داروهای تنظیم‌کننده متابولیک (مثل انسولین یا متفورمین): در صورت وجود دیابت یا اختلالات مرتبط.
• در برخی موارد، درمان شامل تزریق مواد مغذی یا آنزیم‌های جایگزین است.
• کنترل علائم قلبی با داروهایی مانند مدرها و مهارکننده‌های ACE.

4. فشار خون بالا یا بیماری‌های کلیوی

مسدودکننده‌های کانال کلسیم (مثل آملودیپین): برای کاهش فشار خون

• مهارکننده‌های ACE یا ARBs: برای محافظت از قلب و کلیه‌ها.
• مدرها (مثل هیدروکلروتیازید): برای کاهش تجمع مایعات و کاهش فشار خون.
• اصلاح رژیم غذایی و مصرف مکمل‌ها (مانند پتاسیم) در برخی موارد.

5. سبک زندگی ناسالم

• معمولاً داروهای خاصی نیاز نیست، اما در صورت چربی خون بالا:
  • استاتین‌ها (مثل آتورواستاتین): برای کاهش کلسترول.
  • اُمگا-3: به عنوان مکمل برای بهبود سلامت قلب.
• اصلاح سبک زندگی (تغذیه، ورزش) و در موارد چاقی مفرط، داروهای کاهش وزن با تجویز پزشک.

توجه مهم:
تجویز هر دارو برای کودکان باید با دقت زیاد انجام شود و سن، وزن، شدت بیماری و شرایط بالینی کودک مورد ارزیابی قرار گیرد.